حمله قلبی معمولا وقتی اتفاق میافتد که لخته خونی در مسیر جریان خون عروق کرونری ـ که تغذیهکننده عضله قلبی است ـ قرار بگیرد و شریان را مسدود کند.
حمله قلبی با نام «سکته عضله قلب» نیز شناخته شده و میتواند باعث مرگ شود. این حالت بسیار شایع است؛ زیرا افراد علائم خود را با یک بیماری ساده مانند مشکلات گوارشی اشتباه میگیرند بنابراین دیر به بیمارستان مراجعه و اقدامهای درمانی را با تاخیر دریافت میکنند. درمان حمله قلبی طی سالهای گذشته شناختهشده، ولی تنها در صورت اقدام فوری اثربخش است.
شیوه زندگی افراد، مواد غذایی که مصرف میکنند، میزان ورزش و تمرینی که انجام میدهند و روش مواجهه با استرس نقش بسیار بزرگی در نجات از سکته قلبی دارد. از سوی دیگر، روش زندگی سالم از راه کنترل عوامل خطرزا نیز به پیشگیری از سکته قلبی کمک میکند.
نشانههای رایج بروز حمله قلبی شامل این موارد است: ـ احساس فشار، یک درد فشاری در مرکز قفسهسینه که چند دقیقه طول میکشد. ـ درد از قفسهسینه به ناحیه شانه، بازو، پشت، دندان و فک کشیده میشود. ـ افزایش درد قفسهسینه ـ گسترش درد به ناحیه فوقانی شکم ـ کوتاهشدن و شمردهشدن تنفس ـ عرقکردن ـ از حال رفتن ـ حالت تهوع و استفراغ علائمیکه ممکن است علاوه بر موارد فوق در خانمها دیده شود: ـ سوزش قلب و درد شکم ـ سرد و مرطوبشدن پوست ـ سردرد و سرگیجه ـ خستگی و بیحالی غیرمعمول علائم غیرشایع حمله قلبی تمام افرادی که تجربه حمله قلبی دارند، ممکن است تمام علائم ذکر شده را تجربه کرده یا همه آنها را به یک اندازه داشته باشند. بیشتر حملههای قلبی به شدت چیزی که معمولا در فیلمها میبینید، نیستند و بعضی از افراد حتی هیچ گونه علامت مشخصی ندارند. به هر حال، هرچه علائمی که بروز میکند بیشتر باشد، درصد اطمینان برای تشخیص حمله قلبی بالاتر است. حمله قلبی میتواند در هر زمانی؛ از انجام امور روزمره در محل کار یا پیادهروی ساده گرفته تا هنگام استراحت اتفاق بیفتد. بعضی از حملهها بسیار ناگهانی اتفاق میافتند ولی بعضی افراد که تجربه آن را دارند، علائم هشداری و نشانههایی را از ساعتها یا روزها و هفتهها قبل احساس میکنند. سادهترین هشداری که ممکن است اتفاق بیفتد، داشتن درد در قفسهسینه به طور متناوب است که معمولا با استراحت بهبود مییابد. این درد به دلیل کاهش جریان خون قلب ایجاد میشود. بسیاری از افراد حمله قلبی را با حالتی که قلب به طور ناگهانی میایستد، اشتباه میگیرند. ایست ناگهانی قلب بر اثر یک اختلال الکتریکی در عمل پمپ قلب ایجاد میشود که مانع از رسیدن جریان خون به سایر نقاط بدن میشود. حمله قلبی عامل اصلی ایست قلبی است؛ ولی تنها عامل آن محسوب نمیشود. دلایل ایجاد حمله قلبی وقتی یک یا تعداد بیشتری از شریانهای تغذیهکننده قلب مسدود میشوند، خون حاوی اکسیژن به عضله قلب نمیرسد و حمله قلبی اتفاق میافتد. عروق کرونری به مرور زمان بر اثر انباشتهشدن کلسترول باریک میشوند. این انباشتگی کلسترول به عنوان پلاک در شریانها شناخته میشود و رسوب کلسترول در شریانهای سراسر بدن «آرترواسکلروزیس» نامیده میشود. سکتهقلبی آخرین مرحله از فرآیند گرفتگی عروق است که معمولا چند ساعت طول میکشد. با گذشت هر دقیقه بافت قلبی بیشتری بر اثر فقدان خونرسانی تخریب میشود در حمله قلبی، یکی از این پلاکها جدا شده و یک لخته خون تشکیل میدهد؛ اگر این لخته به اندازه کافی بزرگ باشد، میتواند جریان خون را کاملا مسدود کند. به شرایطی که در آن شریانهای کرونری به دنبال آرترواسکلروزیس باریک میشوند، بیماری شریان کرونری میگویند که این بیماری دلیل اصلی بیشتر حملات قلبی است. یک دلیل غیرشایع حمله قلبی، اسپاسم شریان کرونری است که باعث توقف خونرسانی به قسمتی از ماهیچه قلب میشود. مواد مخدری مانند کوکائین میتواند منجر به اسپاسم عروق کرونری شود. سکته قلبی میتواند بر اثر پارگی شریان قلبی نیز اتفاق بیفتد. از موارد غیرشایع دیگر میتوان به لختههای خونی کوچک یا تومورهایی که از قسمتهای دیگر بدن منشا میگیرند، اشاره کرد. سکته قلبی آخرین مرحله از فرآیند گرفتگی عروق است که معمولا چند ساعت طول میکشد. با گذشت هر دقیقه بافت قلبی بیشتری بر اثر فقدان خونرسانی تخریب میشود؛ اگر خونرسانی به قلب هرچه سریعتر جبران شود، آسیب قلبی به حداقل میرسد. پیامدهای سکته قلبی ریتم قلبی غیر عادی: ناتوانی قلب: پارگی قلب: مشکلات دریچهای: تشخیص معاینه فیزیکی: نوار قلبی: تست خون: عکس قفسهسینه: اکو کاردیوگرافی: کاتتریزاسیون عروق کرونری: تست ورزش: سیتیاسکن و ام.آر.ای: درمان اولین اقدامهای درمانی بعد از سکته قلبی باید به صورت ماساژ قلب و CPR بلافاصله توسط اطرافیان بیمار انجام شود. اقدامهای درمانی در بیمارستان: دارو با گذشت هر دقیقه از حمله قلبی، بافتهای بیشتری اکسیژن از دست داده و آسیب میبینند. برای جبران این حالت باید جریان خون به این بافتها به حالت عادی برگردد. داروهایی که به بیمار دچار سکته داده میشود، شامل موارد زیر است: آسپرین: ترومبولیتیک: سوپر آسپرین: تسکیندهنده درد: نیتروگلیسرین: بتا بلوکر: داروهای کاهشدهنده کلسترول: درمان جراحی آنژیوپلاستی کرونری و استنتگذاری: عمل بایپس شریان کرونری: اصلاح شیوه زندگی رعایت توصیههای زیر از حمله قلبی پیشگیری میکند: سیگار نکشیدن: در معرض دود سیگار دیگران نباشید: چک کردن کلسترول: چکآپ پزشکی را به طور مرتب انجام دهید: کنترل فشار خون: به طور مرتب ورزش کنید: حفظ وزن ایدهآل: داشتن رژیم غذایی سالم: کنترل استرس: اگر شاهد حمله قلبی فرد دیگری بودید چکار باید کنید؟ اگر با فردی مواجه شدید که دچار حمله قلبی شده است، سریعا به مرکز اورژانس زنگ بزنید. اگر آموزش انجام احیای قلبی ـ ریوی را دیدهاید، شروع به انجام CPR کنید. این کار کمک میکند اکسیژن به بدن و مغز برسد. هنگام CPR باید قفسهسینه فرد بیمار به اندازه پنج سانتیمتر فشرده شود و این کار با سرعت 100 بار در دقیقه انجام شود. پس از هر 30 فشار، راههای هوایی فرد باید بررسی و باقیمانده تنفس خارج شود. در صورتی که آموزشی برای این کار ندیدهاید، تنها عمل فشار دادن قفسهسینه را انجام دهید. اقدامهای لازم هنگام بروز سکتهقلبی هنگام حمله قلبی باید سریع عمل کرد. مراحل زیر را به خاطر بسپارید: * به مرکز اورژانس زنگ بزنید. اگر مشکوک هستید که دچار حمله قلبی شدهاید یا نه، باز هم دست دست نکنید، فوری با مرکز اورژانس تماس بگیرید. اگر دسترسی به مرکز اورژانس ندارید از یک نفر بخواهید شما را به نزدیکترین مرکز درمانی برساند. فقط در صورتی خودتان رانندگی کنید که هیچ فرد دیگری را پیدا نمیکنید. با رانندگیکردن، شرایط خطرناک برای خود و دیگران ایجاد میکنید؛ بنابراین تا حد امکان این کار را انجام ندهید. * اگر قبلا قرص نیتروگلیسرین برایتان تجویز شده، حتما تا رسیدن اورژانس یک عدد استفاده کنید. * قبلا با پزشک خود مشورت کنید و مجوز استفاده از آسپرین را در صورت بروز حمله قلبی از او کسب کنید. جویدن آسپرین احتمال آسیب به قلب را در حین سکته قلبی کاهش میدهد، زیرا احتمال ایجاد لخته را کاهش میدهد. البته آسپرین ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد؛ بنابراین تنها در صورت تجویز پزشک یا کارشناسان اورژانس آن را مصرف کنید. نفیسهالسادات قوامی
علائم و نشانهها