هرم سنی ایـران در حال پیر شدن است

مقایسه هرم‌های سنی جمعیت ایران در دو دهه اخیر نشان می‌دهد که ساختمان هرم سنی جمعیت ایران در حال معکوس شدن است.

به گزارش ایسنا، این وضعیت حاکی از آن است که جمعیت کشور که در حال حاضر جمعیت جوانی است، در سال های آتی به سوی سال‌مندی متمایل خواهد شد. به بیانی دیگر، در حال حاضر هرم سنی جمعیت ایران در مراحل اولیه انتقال از مرحله جوانی به سالخوردگی جمعیت است.

بر اساس پیش‌بینی انجام شده در سال 1405 هجری شمسی ساختمان سنی و جنسی جمعیت به شکل هرم سنی نامرتب خواهد بود. در این حالت رشد جمعیت آهسته خواهد شد.

تغییرهای جمعیتی در کشورهای خاورمیانه به سرعت در حال شکل گیری است. بسیاری از کشورهای منطقه به بالاترین حد از لحاظ تعداد جمعیت جوان رسیده‌اند و در سال‌های آینده سهم جوانان از کل جمعیت در این کشورها رو به کاهش خواهد گذاشت.

حدود یک پنجم افرادی که در خاورمیانه زندگی می‌کنند بین گروه‌های سنی 15 تا 24 سال هستند. سنین 15 تا 24 سال در واقع دوره‌ای است که افراد از سنین وابستگی کودکی بیرون می‌آیند، دانش و تحربه کسب می‌کنند و به سنین وابستگی سالخوردگی نزدیک می‌شوند.

در این دوره از زندگی، تغییرهای اجتماعی، اقتصادی، زیستی و جمعیتی زیادی برای افراد رخ می‌دهد، از جمله تحصیلات، ازدواج و وارد شدن به بازار کار.

گرچه میزان‌های مرگ و میر در منطقه در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 آغاز شده اما کاهش باروری تا اواسط 1960 و 1970 اتفاق رخ نداده که نتیجه آن رشد بالای جمعیت در این کشورها است. رشد جمعیت منطقه در اواخر 1980 به حدود 3 درصد رسید. در حال حاضر رشد جمعیت این کشورها حدود 2 درصد در سال و بالاتر از سطح جهانی (حدود 2/1) است.

ترکیب کاهش مرگ و میر و عدم تغییر در سرعت کاهش باروری در مرحله اول باعث افزایش نسبت جمعیت زیر 15 سال می‌شود و با کاهش نسبی میزان‌های باروری شاهد افزایش نسبی جمعیت در سنین 15 تا 24 سال خواهیم بود که با عنوان «افزایش جوانان» (Youth bulg) مطرح می‌شود. البته این پدیده در تمام کشورهای خاورمیانه به یک میزان نیست. در سال 2005 سهم جمعیت جوان از 25 درصد در ایران تا حدود 15 درصد در کشورهای بحرین، کویت و قطر در نوسان بوده است. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2035 جمعیت جوان در این کشورها به حدود 100 میلیون نفر افزایش پیدا کند.

با افزایش جمعیت انتظار می‌رود که در سال‌های آتی این کشور‌ها با پدیده سالخوردگی و به دنبال آن مشکلات این گروه‌های سنی از جمله مراقبت‌های دوران سالخوردگی مواجه شوند. بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان ملل تعداد افرادی که به سنین سالخوردگی می‌رسند بین سال های 2010 تا 2050 افزایش خواهد یافت.

جمعیت 60 ساله و بیشتر مصر از حدود 6 میلیون نفر به 23.7 میلیون نفر خواهد رسید، در واقع حدود 20 درصد جمعیت این کشور را در سال 2050 سالخورده‌ها تشکیل خواهند داد، در حالی که در حال حاضر فقط 7 درصد جمعیت این کشور بالای60 سال سن دارند.

همچنین پیش‌بینی می‌شود جمعیت سالخورده عربستان‌سعودی در همین دوره از حدود یک میلیون و200 هزار نفر به 1/8 میلیون نفر افزایش یابد.