همدلی و خیرخواهی

کسی که بدگمانی‏ها را از خود دور می‏کند، دیگران را همچون خود و یا بهتر از خود می‏داند و مومنان را انسان‏هایی می‏نگرد که در نزد خدا محبوبند و نیکی کردن به آنها نیکی به محبوب حقیقی است. این احساس موجب می‏شود مومنان را به یکدیگر نزدیک شوند و خیرخواه هم باشند، از خوشحالی دیگران شادمان شوند و از بدحالی آنها اندوهگین گردند. انسان مومن دیگر مومنان همچون خود می‏داند و هر چه را بر خود نمی‏پسندد بر دیگران نیز نمی‏پسندد و آن چه را برای خود نیک می‏شمارد برای آنان نیز نیک می‏داند.
 

امیرمومنان علی(ع) فرمودند:
 

یا بنی اجعل نفسک میزانا فیما بینک و بین غیرک فاحبب لغیرک ما تجب لنفسک و اکره له ما تکره لها و لا تظلم کمالا تحب ان تظلم، و احسن کما تحب ان یحسن الیک، و استقبح من نفسک ما تستقبح من غیرک و ارض من الناس بما ترضاه لهم من نفسک؛ (325)

پسر عزیزم! خود را میان خویش و دیگران میزانی بشمار پس آن چه برای خود دوست می‏داری برای جز خود دوست بدار و آن چه تو را خوش نیاید برای غیر ناخوش شمار و ستم مکن چنان که دوست نداری بر تو ستم رود و نیکی کن چنان که دوست می‏داری به تو نیکی کنند. آن چه را از جز خود زشت می‏داری برای خود زشت بدان و از مردم برای خود آن را بپسند که از خود در حق انان می‏پسندی

رابطه مومنین با یکدیگر رابطه‏ای همدلانه و خیرخواهانه است این همدلی و خیرخواهی با رغبت و رضایت صورت می‏گیرد و ناشی از پیوند مشترک آنها با خدا و پیوند نزدیک آنها با یکدیگر است.
 

امام صادق(ع) می‏فرمایند:
 

المومن اخوا المومن کالجسد الواحد ان اشتکی شیئا منه وجد الم ذلک فی سایر جسده و ارواحهما من روح واحده و ان روح المومن اشد اتصالا بروح اللَّه من اتصال شعاع الشمس بها؛ (326)

مومن برادر مومن است، هم چون تنی واحد اگر پاره‏ای از آن آزرده شود رنج آن در تمامی تن آشکار می‏شود جان‏های دو مومن از روح واحدی است و پیوند روح مومن به روح خداوند محکم‏تر از پیوند پرتو آفتاب به خورشید است.
 

پیوند روحی میان مومنان موجب جلب محبت و رحمت الهی است زیرا مومنان در اثر این پیوند خیرخواه یکدیگر می‏شوند و خداوند این خیرخواهی را دوست دارد.
 

از امیرالمومنین(ع) روایت شده است:
 

ان اللَّه سبحانه یحب ان تکون نیه الانسان للناس جمیله؛ (327)

خداوند سبحان دوست دارد نیت انسان برای مردم نیکو باشد.
 

و نیز از ایشان روایت شده است که خیرخواهی برای دیگران موجب نزول خیر و رحمت الهی است:
 

ابلغ ما تستدر به الرحمه ان تضمر لجمیع الناس الرحمه؛ (328)

نزدیک‏ترین چیزی که موجب فراوانی رحمت الهی می‏شود نیکخواهی برای همه مردم است.
 

احساس یگانگی با مومنان و خیرخواهی برای آنان موجب خوش خلقی در روابط متقابل تعاون و همکاری بی آزاری نسبت به هم و بسیاری از آثار خوب دیگر می‏شود. این آثار هر یک خود عامل سازگاری بهتر اعضای جامعه می‏شود و زندگی برای رسیدن به کمال را آسان‏تر و دلپذیرتر می‏سازد.